الکتروموتور سه فاز

قبل از خرید انواع الکتروموتور سه فاز به این نکات توجه کنید:

الکتروموتور سه فاز را می توان پرمصرف ترین و متداول ترین دینام صنعتی دانست. این امر دلایل مختلفی دارد. یکی از مهم ترین دلایل رواج این نوع موتورها در صنعت، ظرفیت آن ها برای کار با برق صنعتی است. چیزی که در اکثر انواع الکتروموتور و دینام ها دیده نمی شود. علاوه بر این قیمت موتور سه فاز نیز نسبت به توان و کاری که انجام می دهد، کاملا مناسب است. این موضوع با توجه به خروجی و مصرف انواع الکتروموتور سه فاز نسبت به انواع الکتروموتور تک فاز سنجیده می شود. 

در چنین شرایطی تقاضا برای خرید دینام سه فاز برای کارگاه ها و کاربردهای صنعتی در کشور ما همانند سایر کشورهای جهان به شکل قابل توجهی بالا است. این شدت تقاضا باعث شده است تا در سال های اخیر برندهای مختلف ایرانی و خارجی در این زمینه فعالیت گسترده ای داشته باشند. بسیاری از برندها سعی می کنند تا انواع دینام های سه فاز خود را از طریق نمایندگی های رسمی در ایران عرضه کنند.

در این مقاله قصد داریم تا بیشتر به ابعاد تجاری موتورهای الکتریکی سه فاز بپردازیم. همچنین در طول مقاله در بخش های مختلف، نکات مهمی برای خرید این ابزار صنعتی با بهترین قیمت و بهترین کیفیت بیان می کنیم.

خرید موتورهای الکتریکی یکی از جاهایی است که صاحبان صنعت و کارگاه داران باید دقت زیادی به آن داشته باشند. زیرا قیمت موتورها با توجه به نیازهای مختلف نسبتا بالا است. حال تصور کنید در چنین شرایطی برندهای باکیفیت خارجی نیز محصولات خود را با قیمت های بالاتر عرضه کنند! 

طبیعی است که در چنین خریدهایی باید بیشترین دقت و توجه به کار گرفته شود، تا از نظر اقتصادی و کاربری، کمترین زیان متوجه خریدار شود. برای این منظور برخی نکات خاص وجود دارد که قبل از خرید یک دینام سه فاز باید به آن ها به صورت ویژه توجه شود.  

سایز فریم بدنه موتور و فلنج

سایز فریم یا همان اندازه قاب در موتورهای الکتریکی یکی از مواردی است که حتما باید به آن توجه شود. زیرا در بسیاری از کاربردهای صنعتی، موتورها باید در مکان هایی با ابعاد محدود و خاص کار کنند. با در برخی دیگر از کارگاه های صنعتی، نیاز است تا ابعاد و اندازه موتور با توجه به محدودیت های ایمنی تعیین شود. در چنین شرایطی نمی توان هر سایز فریمی را برای کاربرد مد نظر انتخاب کرد.

برخی سایزهای خاص از موتورهای سه فاز هستند که بیشتر در کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند. این سازهای پرکاربرد در این قسمت به ترتیب محبوبیت و پرمصرف بودن لیست شده اند:

• سایز 315
• سایز 160
• سایز 132
• سایز 280
• سایز 100
• سایز 90
• سایز 80
• سایز 200
• سایز 355

دور نامی و تعداد قطب

دور نامی موتور همان دور خروجی است که شرکت سازنده الکتروموتور سه فاز ادعا می کند که موتور با آن سرعت می چرخد. دور در کاربردهایی که نیاز به تغییر سرعت یا حفظ آن وجود دارد، کاربرد دارد.

انواع موتورهای سه فاز که در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد، شامل موتورهای دو پل (موتورهای سه فاز 3000 دور بر دقیقه) است که عمدتا در کاربردهایی مانند ساخت فن و هواکش  می توان یافت. معمولا در این کاربردها صدای موتور از عوامل مهم خرید آن محسوب می شود. از دیگر انواع موتورهای سه فاز موتورهای 4 پل (موتورهای سه فاز 1500 دور بر دقیقه) هستند که پرمصرف ترین نوع موتورهای سه فاز هستند و در بسیاری از موارد در صنعت به همراه گیربکس استفاده می شوند. انواع کم مصرف تر شامل موتورهای 6 پل (موتورهای سه فاز 1000 دور بر دقیقه) و موتورهای 8 پل (موتورهای سه فاز 750 دور بر دقیقه) هم وجود دارند که به صورت خاص مورد استفاده قرار می گیرند.

تعداد قطب دیگر عامل فنی مهمی است که بهتر است هنگام انتخاب علاوه بر دور موتور به آن نیز توجه شود. زیرا این عامل مستقیما بر روی سرعت میدان دوار درون موتور تأثیرگذار است. یعنی هرچه تعداد قطب ها بیشتر شود، دور موتور نیز افزایش می یابد و سرعت چرخش بالاتر می رود. تعداد قطب ها معمولا اعداد زوج بین 2 تا 8 است. در این میان موتورهای 2 پل و 6 پل به دلیل کاربردی بودن، تنوع بیشتری دارند و آسان تر در اکثر فروشگاه ها پیدا می شوند. 

ولتاژ کاری

ولتاژ همانطور که می دانید مربوط به برق ورودی و خروجی است که یک موتور با آن کار می کند. این امر مستقیما در کاربردهای سنگین و نیمه سنگین صنعتی نقش ویژه دارد. برای چنین مواردی باید موتورهایی با ولتاژ بالا و متناسب خریداری کرد. 

منابع برق مورد استفاده برای چنین موتورهایی همانطور که از نام آن ها پیداست، منابع تغذیه سه فاز هستند. ولتاژ های مرسوم صنعتی در چنین منابعی که موتورها در انواع مختلف برای آن ها تولید می شوند عبارتند از:

• 220 ولت سه فاز
• 220/380 ولت سه فاز
• 380 ولت سه فاز
• 380/660 ولت سه فاز

جنس بدنه و ساختار موتور

جنس بدنه از دیگر عواملی است که باید در زمان خرید موتور سه فاز به آن توجه شود. این مورد می تواند به صورت مستقیم کیفیت و نحوه عملکرد در محیط های مختلف صنعتی را تحت تأثیر قرار دهد. برای بدنه موتورهای سه فاز عموما از دو ماده چدن و آلومینیوم استفاده می شود. 

چدن مقاومت حرارتی فوق العاده بالایی دارد. همچنین این ماده می تواند در برابر خوردگی ناشی از مواد اسیدی یا محیط های خطرناک دارای بخارات خطرناک مقاومت مناسبی دارد. به همین دلیل است که در کاربردها و مکان هایی که نیاز به مقاومت بالا وجود دارد از این جنس بدنه استفاده می شود. اما وزن موتورهای چدنی بالا است. 

به همین دلیل استفاده از این موتورها در کاربردهای عادی و سبک اصلا صحیح نیست. برای چنین کاربردهایی کوچک یا سبکی معمولا از موتورهای آلومینیومی استفاده می شود. زیرا آلومینیوم بسیار سبک تر از چدن است. نکته قابل توجه اینجاست که در برخی ظرفیت های توانی می توان موتورهای مشابه با پوسته های آلومینیومی و چدنی پیدا کرد که خریدار را در انتخاب آزاد می‌گذارد.

ساختار موتور نیز می تواند علاوه بر جنس بدنه آن در انتخاب تأثیرگذار باشد. یعنی نوع سیم پیچی و ساختار درونی برای بعضی از کاربردها می تواند مهم باشد. مثلا از موتورهای قفس سنجابی در کاربردهایی استفاده می شود که نیاز به تغییر سرعت گشتاور وجود داشته باشد. همچنین چنین موتورهایی سلف استارتر هستند و نیازی به استارتر ندارند. 

توان و گشتاور نامی

اگر بخواهیم دو ویژگی فنی فوق العاده مهمی که در خرید الکتروموتور سه فاز باید بیشتر از سایر ویژگی های فنی به آن ها توجه شود را نام ببریم، باید به توان و گشتاور نامی اشاره کنیم. این دو عامل مستقیما مربوط به نحوه عملکرد یک موتور سه فاز و سطح قدرت و توانایی آن برای پذیرفتن نقش های مختلف در کارگاه های صنعتی هستند. 

توان یا همان قدرت موتور اصلی ترین و مهم ترین عاملی است که در بیش از 90 درصد از مشتریان، خریدها بر محور توان انجام می شود. شاید سؤال پیش بیاید که چرا؟ پاسخ این سؤال ساده است. زیرا قدرت یک موتور اولین عامل تعیین کننده برای توان کار آن در کاربردهای مختلف صنعتی است. 

در میان موتورهای سه فاز ایرانی و خارجی موجود در بازار در حال حاضر، شما می توانید موتورهای با ظرفیت و توان کوچک یک واتی تا موتورهای غول پیکر و قدرتمند 450 کیلوواتی را مشاهده کنید که در کاربردهای عظیم و صنایع سنگین به کار گرفته می شوند. 

گشتاور نیز در چنین محصولاتی می تواند از کمتر از یک نیوتون متر در موتورهای کوچک سه فاز تا بیشتر از 1000 نیوتون متر در موتورهای بزرگ تر و غول پیکر متفاوت باشد. این مورد کاملا می تواند به ویژگی های فنی و مشخصات عملیاتی مورد نیاز کاربرد مد نظر بستگی داشته باشد. 

راندمان و ضریب توان

راندمان یا همان بازده یکی از عوامل مؤثر در یک خرید مقرون به صرفه و اقتصادی خصوصا برای واحدهای بزرگ صنعتی است. زیرا این مشخصه فیزیکی به شکل مستقیم به مصرف یک موتور در برابر کار انجام شده و بازدهی آن اشاره می کند. هرچه بازده یک موتور سه فاز بیشتر باشد، یعنی کاری که انجام می دهد نسبت به انرژی که مصرف می کند، بیشتر است. 

انتخاب موتورهایی با راندمان بالا می تواند هزینه های ناشی از مصرف انرژی را تا حد زیادی در واحدهای تولیدی و صنعتی کاهش دهد. بنابراین بازده هم یکی از عوامل مهم در خرید دینام سه فاز است. بازدهی موتورها می تواند از کمتر از 50 درصد تا بیش از 95 درصد بسته به نوع و مشخصات موتور باشد. 

ضریب توان نیز مشابه با راندمان عاملی است که می تواند سطح کیفی موتور از نظر عملکردی را به نسبت توان نامی و توان واقعی و عملی بسنجد. این ویژگی فیزیکی عددی کمتر از 1 و بیشتر از صفر است. هرچه این عدد به یک نزدیک تر باشد، یعنی ضریب توان موتور بالاتر است و توان ظاهری و واقعی آن به یکدیگر نزدیک ترند. 

کلاس طراحی

کلاس طراحی نیز می تواند نقش مهمی هنگام انتخاب یک موتور سه فاز ایفا کند. این مورد مستقیما به طراحی تخصصی هر برند باز می گردد که بر اساس آن موتورهای سه فاز در دسته ها و کلاس بندی های مختلفی تقسیم بندی می شوند. مثلا کلاس موتورهای ضد انفجار خود یکی از کلاس بندی هایی است که بر اساس کاربردهای خاص موتور تنظیم شده است. 

البته کلاس طراحی ممکن است یک نام عمومی برای کلاس حرارتی موتورهای سه فاز نیز باشد. جایی که نشان داده می شود که دمای کاربردی برای موتور که می تواند در آن محیط کار کند، چقدر است. برای این منظور دماهای مختلف در کلاس های A تا E با دمای محیط یعنی 40 درجه سانتی گراد جمع می شوند تا کلاس حرارتی موتور بدست آید. 

شرایط محیطی و گواهی مقاومتی

در کاربردهای خاص عامل دیگری نیز وجود دارد که در انتخاب باید حتما به آن توجه شود. فرض کنید در یک محیط صنعتی بخارات غلیظی وجود دارد. طبیعی است که یک موتور با استانداردهای حفاظتی معمولی در چنین محیطی قادر به کار نیست و در زمان کمی خراب می شود. در چنین محیط‌ هایی نیاز به سیل بندی و عایق بندی هایی متفاوت از عایق بندی ها و حفاظت های معمولی است.

حالت دیگری از استانداردهای محافظتی موتورهای سه فاز ضدانفجار هستند که در برخی محیط های صنعتی به منظور جلوگیری از خطر جرقه زنی و ایجاد انفجار به کار گرفته می شوند. در این موارد حتما باید بر اساس ریسک ها و شرایط محیط، موتوری با استانداردها و گواهی های مقاومتی متناسب خریداری شود. 

مهم ترین عوامل در قیمت الکتروموتور سه فاز

قیمت موتور سه فاز مستقیما می تواند بر اساس مشخصات فنی و توانایی های یک موتور تعیین شود. اما علاوه بر این عوامل، فاکتورهای دیگری نیز وجود دارند که می توانند در قیمت تمام شده یک دینام سه فاز تأثیرگذار باشند. در این قسمت برخی از عوامل مهم در تعیین قیمت نهایی موتورهای الکتریکی سه فاز بررسی شده است. 

برند الکتروموتور

معمولا شرکت هایی که از نظر بین المللی دارای شهرت و اعتبار بیشتری هستند، موتورهایی با قیمت بالاتر دارند. زیرا این امر معمولا نشان دهنده کیفیت بالای محصولات است. اما بسیاری از برندها حتی با همین کیفیت نیز به دلیل اعتبار یا جایگاه پایین تری که دارند، موتورهای سه فاز خود را با قیمت ارزان تر به فروش می رسانند. 

در حال حاضر برندهای متعددی در زمینه فروش الکتروموتور سه فاز در بازار فعالیت دارند که برترین و مشهورترین موارد آن ها در این قسمت ذکر شده است:

• ABB ای بی بی
• ANSALDO آنسالدو
• JEMCO , جمکو
• KAIJIELI , کایجیلی
• SIEMENS , زیمنس
• SPG , اس پی جی
• STREAM , استریم
• VEM , وی ای ام
• ELECTROGEN , الکتروژن
• MOTOGEN , موتوژن

توان و دور نامی

همانطور که در قسمت عوامل مؤثر در انتخاب توضیح دادیم، توان و دور نامی مهم ترین مشخصات فیزیکی و فنی در انتخاب و خرید دینام سه فاز هستند. این موارد مستقیما روی قیمت نیز تأثیر می گذارند. زیرا طبیعی است هرچه توان یک موتور بالاتر باشد، قدرت آن بیشتر است و طراحی پیچیده تر و هزینه بیشتری برای تولیدکننده داشته است. 

پوسته موتور

موتورهای با پوسته چدنی به دلیل ویژگی های ذاتی و خاص این ماده، در مقایسه نسبت های توانی یکسان، قیمت بالاتری از موتورهای سه فاز آلومینیومی دارند. 

راندمان و استاندارد طراحی

آخرین عامل مهم در تعیین قیمت موتور سه فاز، بازدهی موتور و استانداردهای مربوط به طراحی آن است. بازدهی بالا طبیعتا نشان دهنده طراحی برتر و البته صرف هزینه های بیشتر است. به همین دلیل بازدهی بالاتر مستقیما به معنای قیمت بیشتر است. 

از طرفی استانداردهای خاص طراحی (IP) مانند استانداردهای مربوط به سیل بندی و نشت در بدنه موتور نیز می توانند روی قیمت تأثیر داشته باشند. زیرا ایجاد استانداردهای خاص در موتورهای سه فاز مستلزم به کارگیری روش های پیچیده فنی و صرف هزینه های بیشتر است. 

همچنین برای تبدیل الکتروموتور سه فاز به تک فاز می توانید از اینورتر استفاده کنید.

خواندن پلاک موتور سه فاز ستاره مثلث

پلاک های نصب شده روی موتورهای سه فاز در واقع در حکم شناسنامه هویت موتورها هستند. اطلاعات مختلفی از جمله توان، دور موتور، فرکانس، ولتاژ، جریان و... در این صفحه بر روی موتور ارائه می شود. اطلاعات یادشده با شناسایی نمادها به راحتی قابل خواندن و درک توسط مشتریان هستند. 

نمادها و یکاهای موجود در پلاک هریک نشان دهنده یک ویژگی و مشخصه از موتورهای سه فاز هستند:

• فرکانس در این پلاک ها عددی است که برحسب هرتز Hz نوشته می شود.
• توان موتور در این قسمت با نماد P و با عددی بر حسب KW کیلووات نمایش داده می شود. 
• ولتاژ بر حسب ولت V و به صورت عددی نمایش داده می شود. 
• جریان نامی و جریان حداکثری بر حسب آمپر A و با نماد I در پلاک مشخص شده اند. 
• سرعت با نماد n برحسب دور بر دقیقه نمایش داده می شود. 
• کلاس حرارتی با نماد CL و بر حسب حروف A، E، B، F، H و C بر روی پلاک مشخص است. 
• استانداردهای محافظتی در پلاک با نماد IP و عدد مخصوص هر استاندارد روی پلاک درج شده است.

لیست قیمت و خرید الکتروموتور در فروشگاه های اینترنتی

ماناموتور به عنوان نمایندگی رسمی اینترنتی فروش انواع موتورهای سه فاز در برندهای مختلف، تنها با یک تماس اطلاعات و کاتالوگ محصولات را در اختیار شما قرار می دهد. همچنین با خرید الکتروموتور سه فاز از این فروشگاه می توانید ضمانت اصالت برند و تضمین کیفیت موتور سه فاز خود را دریافت کنید.